نکات تازۀ گزارش آژانس در مورد برنامۀ اتمی ایران
سرانجام آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه منتشر شد و در اختیار اعضا شورای حکام این آژانس قرار گرفت. از چندین هفته قبل گفته می‌شد که این گزارش برای نخستین بار ادعا می‌کند که برنامۀ اتمی ایران یک وجه نظامی هم دارد. با این حال، گزارش اخیر مدارک کافی برای اثبات این امر که ایران قصد ساخت یک بمب اتمی را دارد، ارائه نمی‌کند.
گزارشی که بالاخره روز چهارشنبه منتشر شد، چند نکتۀ تازه در بر
دارد که می‌تواند سوءظن به ایران را بیشتر کند. با اینهمه، گزارش در بسیاری موارد
از عباراتی چون "احتمال" یا "به احتمال بسیار زیاد" استفاده می‌کند و در اکثر موارد
از لحن قاطعانه و اطمینان صد در صد پرهیز می‌نماید.
نکات مهم‌تر گزارش را می‌توان چنین خلاصه کرد:
- طی سال‌های ٢٠٠٢و ٢٠٠٣ یک واحد محرمانه، تحت نام رمز "آماد" مسئولیت بخش احتمالاً نظامی برنامۀ اتمی ایران را به عهده داشته است. این طرح زیر نظر شخصی به نام محسن فخری‌زاده، و در دفتری که "دفتر ارکیده" نام داشته، اداره می‌شده است. احتمالاً دلیل این نام گذاری، قرار داشتن این دفتر در کوچه‌ای به نام ارکیده بوده است.
- در پایان سال ٢٠٠٣ به این دفتر دستور داده می‌شود که فعالیتش را متوقف کند. اما نکتۀ مهم گزارش آژانس در اینجاست که می‌گوید برخی از فعالیت‌هایی که قبلاً در چارچوب طرح آماد جریان داشت، دوباره از سر گرفته شده و آقای فخری‌زاده نقش سازمان‌دهندۀ اصلی را حفظ کرده است.
- آژانس اطلاع دارد که ایران از طریق شبکۀ مخفی منسوب به عبدالقدیرخان پاکستانی، یک یا چند نقشۀ سلاح اتمی به دست آورده است. قبل از این آژانس می‌پنداشت که ایران فقط نقشه‌های ابتدایی شبیه به آنچه که لیبی در سال ٢٠٠٣ کسب کرده بود، داشته، اما اینک متوجه شده که طرح‌های ایرانی بسیار پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر بوده است.
- ایران چاشنی‌هایی ساخته است که به نام "EBW" معروف است. این چاشنی‌ها تقریباً هیچ استفادۀ غیر نظامی ندارد.
- در سال ٢٠٠٣، در نزدیکی مریوان، ایران یک انفجار آزمایشی انجام داده است. در این آزمایش، کپسول انفجاری به شکل یک نیم‌کره بوده که می‌تواند در کلاهک موشک کاربرد داشته باشد. همچنین آژانس می‌داند که بعد از سال ٢٠٠٣، ایران این نوع کپسول‌ها را آزمایش کرده است.
- آژانس اطلاع دارد که ایران در کاربرد موادی با قابلیت بسیار بالای انفجار، از یک کارشناس روس کمک گرفته است.
- ایران آزمایش‌های موسوم یه "هیدرو دینامیک" انجام داده است. این آزمایش‌ها برای اینست که کارآیی مواد انفجاری که فقط به شکل تئوریک امتحان شده، عملاً ثابت گردد. از نظر آژانس این نوع داده‌ها، احتمال گسترش سلاح‌های اتمی را بسیار زیاد می‌کند.
- ایران آزمایش‌هایی را با کپسول‌هایی انجام داده که محتوی مواد اتمی بوده‌اند. به نوشتۀ آژانس این نوع انفجارها، می‌تواند واکنش‌های زنجیره‌ای، یا به عبارت دیگر انفجار اتمی ایجاد کند. آژانس حدس می‌زند که این برنامه همچنان ادامه دارد.
- تحت نام رمز "پروژۀ 111"، شش گروه مهندس ایرانی برای ساخت کلاهک موشک تلاش کرده‌اند. همۀ نشانه‌ها حاکی از آنست که این کلاهک‌ها با هدف حمل بار اتمی طراحی شده است.
- آژانس احتمال می‌دهد که ایران برنامه‌ای را برای انجام یک انفجار اتمی آزمایشی آغاز کرده است.
- طی سال‌های ٢٠٠٢و ٢٠٠٣ یک واحد محرمانه، تحت نام رمز "آماد" مسئولیت بخش احتمالاً نظامی برنامۀ اتمی ایران را به عهده داشته است. این طرح زیر نظر شخصی به نام محسن فخری‌زاده، و در دفتری که "دفتر ارکیده" نام داشته، اداره می‌شده است. احتمالاً دلیل این نام گذاری، قرار داشتن این دفتر در کوچه‌ای به نام ارکیده بوده است.
- در پایان سال ٢٠٠٣ به این دفتر دستور داده می‌شود که فعالیتش را متوقف کند. اما نکتۀ مهم گزارش آژانس در اینجاست که می‌گوید برخی از فعالیت‌هایی که قبلاً در چارچوب طرح آماد جریان داشت، دوباره از سر گرفته شده و آقای فخری‌زاده نقش سازمان‌دهندۀ اصلی را حفظ کرده است.
- آژانس اطلاع دارد که ایران از طریق شبکۀ مخفی منسوب به عبدالقدیرخان پاکستانی، یک یا چند نقشۀ سلاح اتمی به دست آورده است. قبل از این آژانس می‌پنداشت که ایران فقط نقشه‌های ابتدایی شبیه به آنچه که لیبی در سال ٢٠٠٣ کسب کرده بود، داشته، اما اینک متوجه شده که طرح‌های ایرانی بسیار پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر بوده است.
- ایران چاشنی‌هایی ساخته است که به نام "EBW" معروف است. این چاشنی‌ها تقریباً هیچ استفادۀ غیر نظامی ندارد.
- در سال ٢٠٠٣، در نزدیکی مریوان، ایران یک انفجار آزمایشی انجام داده است. در این آزمایش، کپسول انفجاری به شکل یک نیم‌کره بوده که می‌تواند در کلاهک موشک کاربرد داشته باشد. همچنین آژانس می‌داند که بعد از سال ٢٠٠٣، ایران این نوع کپسول‌ها را آزمایش کرده است.
- آژانس اطلاع دارد که ایران در کاربرد موادی با قابلیت بسیار بالای انفجار، از یک کارشناس روس کمک گرفته است.
- ایران آزمایش‌های موسوم یه "هیدرو دینامیک" انجام داده است. این آزمایش‌ها برای اینست که کارآیی مواد انفجاری که فقط به شکل تئوریک امتحان شده، عملاً ثابت گردد. از نظر آژانس این نوع داده‌ها، احتمال گسترش سلاح‌های اتمی را بسیار زیاد می‌کند.
- ایران آزمایش‌هایی را با کپسول‌هایی انجام داده که محتوی مواد اتمی بوده‌اند. به نوشتۀ آژانس این نوع انفجارها، می‌تواند واکنش‌های زنجیره‌ای، یا به عبارت دیگر انفجار اتمی ایجاد کند. آژانس حدس می‌زند که این برنامه همچنان ادامه دارد.
- تحت نام رمز "پروژۀ 111"، شش گروه مهندس ایرانی برای ساخت کلاهک موشک تلاش کرده‌اند. همۀ نشانه‌ها حاکی از آنست که این کلاهک‌ها با هدف حمل بار اتمی طراحی شده است.
- آژانس احتمال می‌دهد که ایران برنامه‌ای را برای انجام یک انفجار اتمی آزمایشی آغاز کرده است.
با وجود همۀ این مطالب، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدرک قاطعی
دال بر این که ایران قصد ساخت یک بمب اتمی دارد، ارائه نمی‌کند.مدارک و اطلاعات
بدست آمده می‌توانند نشان دهند که ایران قصد دارد ابزار و دانش لازم برای ساخت سلاح
اتمی را کسب کند، تا اگر زمانی رهبران سیاسی تصمیم به ساخت این نوع سلاح بگیرند،
امکان اجرای طرح در دسترس باشد.
***
از سعید محمودی، استاد حقوق بین الملل پرسیدم تا چه حد
گزارشی راکه مدرک کافی برای اثبات این که ایران قصد ساختن یک بمب اتمی دارد، ارائه
نمی کند می توان جدی گرفت ؟
سعید محمودی می گوید: افزون بر نبود مدارک، مسئله دیگر این است
که این گزارش بر اساس داده هائی تنظیم شده که توسط سایر کشورها به آژانس داده شده و
آژانس بین المللی انرژی اتمی خود آنها را در محل به دست نیاورده است.
او همچنین در پاسخ به این که چرا در زمانی که بحران اقتصادی گریبان گیر کشورهای بزرگ جهان شده و اثرات آن سال ها بر دوش مردم شماری از کشور ها سنگینی خواهد کرد، یاد پرونده اتمی ایران افتاده اند؟ می گوید : پرونده اتمی ایران، چون شماری پرونده دیگر بسته نبوده آژانس فارغ از مشکلات دیگر جهان به کار خود ادامه می دهد. او می افزاید : با این حال همه چیز ممکن است و این گزارش می تواند، بیشتر از این که بهانه ای برای حمله نظامی به ایران باشد، حربه ای برای افزودن به میزان تحریم ها باشد.
او همچنین در پاسخ به این که چرا در زمانی که بحران اقتصادی گریبان گیر کشورهای بزرگ جهان شده و اثرات آن سال ها بر دوش مردم شماری از کشور ها سنگینی خواهد کرد، یاد پرونده اتمی ایران افتاده اند؟ می گوید : پرونده اتمی ایران، چون شماری پرونده دیگر بسته نبوده آژانس فارغ از مشکلات دیگر جهان به کار خود ادامه می دهد. او می افزاید : با این حال همه چیز ممکن است و این گزارش می تواند، بیشتر از این که بهانه ای برای حمله نظامی به ایران باشد، حربه ای برای افزودن به میزان تحریم ها باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر