ترکیه و ایران از "رقابت به رفاقت"
ایران بیدرنگ کودتای نافرجام در ترکیه را محکوم کرد. وزیر خارجه ایران در
فردای کودتا گفت که تیم وزارت خارجه و خود او تا صبح نخوابیده و تحولات
ترکیه را رصد کرده است، تحولاتی که سبب نزدیکی دو کشور شد.
بیشتر بخوانید: تبریک ظریف به مردم ترکیه به‌خاطر مقابله با کودتاگران
پیشتر محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران به آنکارا رفت. چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در بدو ورود ظریف به آنکارا ۱۲ اوت (۲۲ مرداد) گفت که وزیرخارجه ایران در شب کودتا ۴ یا ۵ بار با او تماس تلفنی گرفته و اظهار همدلی کرده است. درست یک هفته بعد از سفر ظریف به آنکارا چاووش اوغلو همتای او به تهران رفت. و بالاخره با سفر حسین جابر انصاری، معاون عربی وآفریقایی وزارت امور خارجه ایران در راس هیئتی به آنکارا درباره اهداف سیاسی این رفت و آمدها بیشتر صحبت شد که مهمترین آن توافق دو کشور بر سر اصل یکپارچگی سوریه بود.
ایران اعتراض رسمی هم به ورود تانکهای ترکیه به مرز سوریه نکرد. حتی برخی از رسانههای ایرانی از "اتحاد استراتژیک، تهران، مسکو و آنکارا" سخن به میان آوردند.
اتحاد ترکیه و ایران استراتژیک نیست
حسن هاشمیان تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه درباره تغییراتی که در روابط سیاسی ترکیه و ایران بعد از کودتای نافرجام انجام گرفته نظر دیگری را مطرح میکند و میگوید: «اتحاد استراتژیکی و یا راهبردی بین ترکیه و ایران شکل نگرفته است. اما واضح است که بر سر مسئله کردها در سوریه بین دو کشور اتفاق نظر وجود دارد. عملیات "سپر فرات" ارتش ترکیه هم با موافقت ایران انجام گرفت و آمریکا هم در این راستا اعلام کرد که کردها تا شرق فرات عقب نشینی خواهند کرد.»
بیشتر بخوانید: ترکیه: ترکیه: شرط همکاری با ایران حفظ تمامیت ارضی سوریه است
هاشمیان براین باور است که ترکیه و ایران به لحاظ اقتصادی به هم نیاز دارند ولی به جهت سیاسی این وابستگی و نیازمندی وجود ندارد. این کارشناس تاکید میکند که ترکیه بازهم بر سر برکناری بشار اسد اصرار خواهد کرد.
«یک نگاه سنتی و رقابتی بین دو دولت ایران و ترکیه وجود دارد اما در
کلیت روابط، نیازهای استراتژیک دو کشور به یکدیگر و مبحث انرژی و ژئوپلتیک،
این دو کشور رابه اتخاذ تصمیمات راهبردی و در قامت احترام متقابل هدایت
نموده است»آقای هاشمیان به این موضوع هم اشاره میکند که ترکیه تمایل دارد نشان بدهد که به طرف ایران گام برمیدارد تا از آمریکا بر سر استرداد فتح الله گولن (رهبر جماعت گولن که در پنسیلوانیای آمریکا زندگی میکند و دولت ترکیه او را درطراحی کودتای نافرجام در این کشور متهم میکند) امتیاز بگیرد.
"رقابت توام با احترام متقابل"
حسین زمانلو کارشناس ارشد علوم سیاسی از دانشگاه حاجت تپه ترکیه هم میگوید: «با نگاه به تاریخ روابط بین دو کشور خصوصا دردوره معاصر شاهد هستیم که یک تغییر استراتژیک خصوصا با اوج گیری اسلامگرایان، درروابط بین دو کشور رخ داده است. اربکان اسلامگرایان سنتی در ترکیه و حزب سعادت، اولین پیشگامان این تغییر استراتژی بودند. نزدیکی و گسترش روابط بین کشورهای اسلامی از آرمانهای آن حزب به شمار میرفت. اردوغان همان مسیر را با قسمتی تغییرات پیمود. البته که یک نگاه سنتی و رقابتی بین دو دولت ایران و ترکیه وجود دارد اما در کلیت روابط، نیازهای استراتژیک دو کشور به یکدیگر و مبحث انرژی و ژئوپلتیک، این دو کشور رابه اتخاذ تصمیمات راهبردی و در قامت احترام متقابل هدایت نموده است.»
بیشتر بخوانید: عملیات تانکهای ترکیه در سوریه هم‌زمان با سفر بایدن
به گفته این کارشناس همگرایی ترکیه با ایران و روسیه دلایل اقتصادی دارد. وی تاکید میکند: "اقتصاد ترکیه و خصوصا امنیت اجتماعی ترکیه به شدت وابسته به ثبات سیاسی میباشد. اقتصادی که از یک طرف روسیه واز طرف دیگر ایران منبع انرژی (گاز) آن میباشند. امروز با نزدیک شدن به فصل سرما و نیاز ترکیه به انرژی میتوان این همگراییها را به درستی درک نمود.»
حسن هاشمیان، تحلیل‌گر مسائل خاورمیانهمقام ایرانی: با ترکیه اختلاف دیدگاه و موضع نداریم
مقامات ایرانی بر خلاف گذشته اکنون لحن ملایمتری نسبت به ترکیه دارند. حتی سیاستمداران نزدیک به محافل سپاه پاسداران نیز در مقابل ترکیه بعد از کودتای نافرجام رویکردی تازه ای را اتخاذ کردند. خبرگزاری ایرنا (۴ شهریور) مصاحبه امیرعبداللهیان معاون دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی ایران در امور بین الملل با خبرگزاری اسپوتنیک روسیه را منتشر کرد که در آن این مقام ایرانی گفته است که ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه دیدگاه مشترکی دارند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر