حمیدرضا چیت چیان وزیر نیروی ایران، با فاجعه خواندن شرایط منابع آبی کشور، ضمن تایید پرداخت خسارت به کشاورزان اصفهانی، بدون آن که اشاره‌ای به طرح‌های انتقال آب کند، کاهش بارش‌ها و شیوه‌های آبیاری سنتی را دلیل شرایط بحرانی دانست.
به گزارش خبرگزاری تسنیم نزدیک به نهادهای امنیتی ایران، حمیدرضا چیت‌چیان وضعیت آبی ایران را به 6 مرحله مرطوب، نرمال، قابل تحمل، دارای تنش آبی، تنش آبی و کمبود آب تقسیم کرد و گفت : «خوزستان، گیلان و مازندران در وضعیت تنش آبی و کمبود آب و تامین نیازهای آبی هستند، 18 استان در تنش آبی شدید و 9 استان در وضعیت کمبود آب هستند».
او درباره علل این وضعیت بحرانی، بدون آنکه اشاره‌ای به طرح‌های انتقال آب از بالادست، از جمله بهشت‌آباد، کوهرنگ یک و دو، قمرود و چشمه‌لنگان بکند، توضیح داد: د«ر چندسال اخیر با کاهش بارندگی مواجه بودیم به طوریکه متوسط بارش ها از 250 میلی لیتر به 247 میلی لیتر کاهش یافته است. هرچند خشکسالی ادامه یابد منابع آب نیز کاهش می یابد، در کنار خشکسالی با تغییر اقلیم نیز مواجه بوده ایم. بیشتر بارش ها به صورت کوتاه مدت و در زمان کم بوده است. بارش کوتاه به منابع زیر زمینی منتقل نمی شود. بارش برف کم شده است، برف مدت زیادی می ماند و کم کم آب می شود که الان در حال حاضر بارش برف کم شده است که یکی از دلایل گرم شده کره زمین است. تبخیر آب نیز افزایش یافته است، بنابراین منابع در دسترس کاهش یافته است».
چیت چیان درباره مقایسه میزان بهره وری آب در کشور و جهان نیز گفت: «بهره وری آب در ایران کمتر از 40 درصد و میانگین جهانی 60 درصد است که پایین بودن آن به دلیل این است که شیوه های آبیاری ایران سنتی است در حالی که در دنیا به صورت آبیاری تحت فشار یا به صورت بارانی است، البته در کشور ما آبیاری بارانی به علت تبخیر زیاد مناسب نیست. در کشور ما بین 90 درصد منابع آب در کشاورزی مصرف می شود که در کشورهای دیگر این مقدار بیش از 70 درصد نیست».
او افزود: «در دنیا معیاری مورد قبول است و آن این که در کشوری اگر تا 40 درصد از منابع آبی آن استفاده شود در استفاده از منابع معتدل است، تا 60 درصد تنش آبی خوانده می شود و بیش از این میزان شرایط بحرانی است که در حال حاضر میزان تنش آبی در ایران بیش از 70 درصد است، ما برنامه ریزی کرده ایم تا این میزان را به 60 درصد کاهش دهیم».
وزیر نیروی ایران درباره خساراتی که باید در دوران خشکسالی به کشاورزان پرداخت شود، گفت: «حق آبه یعنی آن میزان آبی که به صورت متداول در اختیار کشاورزان بوده است؛ حال اگر به صورت طبیعی در دوران خشکسالی میزان آب در دسترس کم باشد سهم همه کم می شود و در این شرایط خسارتی هم پرداخت نمی شود، حال اگر آب موجود باشد و کشاورز هم حق آبه دارد اما به دلیل مسائل مهمتر، به کشاورز خسارتی پرداخت می شود، در استان اصفهان کشاورزانی که حق آبه داشتند، 37 میلیارد تومان تحت عنوان خسارت در سال 92 به کشاورزان پرداخت شد. اما اینکه مطرح می شود خسارت حق آبه به کشاورزان پرداخت نشده را به صراحت رد می کنم».
در روزهای گذشته، نامه محرمانه‌ای به امضای محسن حاجی میرزایی، دبیر هیئت دولت به فضای مجازی درز کرد که در آن از وزرای نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت و همچنین رئیس بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه خواسته شده بود، اعتبارات لازم برای تکمیل طرح‌های انتقال آب بهشت‌آباد و کوهرنگ برای انتقال آب به زاینده‌رود اصفهان، پرداخت خسارت به کشاورزان اصفهانی، بهسازی و ترویج شیوه‌های مدرن آبیاری بین کشاورزان اصفهانی و اعطای تسهیلات به طرح‌های جدید در آن استان تامین شود.
لازم به ذکر است کیخسرو چنگلوایی، مدیرکل جهاد کشاورزی خوزستان گفته است که کشاورزان این استان، غرامت خشکسالی سال زراعی 93-94 را هنوز دریافت نکرده‌اند. مسعود اسدی رئیس نظام صنفی کشاورزی خوزستان نیز با صحه گذاشتن بر این موضوع، گفته است: «غرامت خسارت به کشاورزان خوزستان از سال‌های پیش تاکنون پرداخت نشده است».