نیویورک تایمز زیر عنوان « فشارایران برای گزینش یک مقام دولتی به عنوان رهبر بعدی شیعیان» در گزارشی از نجف عراق می نویسد آیت الله العظمی علی ال سیستانی، در مقام رهبر ارشد روحانی در جهان شیعه، به پیروان خود می آموزد چه غذائی بخورند، چگونه خود را بشویند، چگونه ازدواج کنند، و چگونه مردگانشان را دفن کنند. او در مقام یک راهنما در امور دنیوی، در تلاش برای پیشبرد دمکراسی در عراق ، از همان نخستین روزهای اشغال این کشور، ضمن تاکید بر انتخابات مستقیم، علیه حکومتی آخوندی به سبک ایران هشدار داده است.
او در ۸۱ سالگی، به رغم ضعف جسمانی، هنوز هم هر روز صبح در خانه اش، واقع در کوچه ای تنگ و تاریک ، که با حرم گنبد طلائی و باشکوه امام علی فقط چند قدم فاصله دارد، به مراجعین خوش آمد می گوید. اما تلاش برای جانشینی او در سکوت و به آرامی آغاز شده است، و ایران سعی می کند کاندیدای خود را در این مقام بگذارد – یک روحانی تندرو که می تواند نفوذ مستقیم تهران بر مردم عراق را فراهم کند. اینک این نگرانی شدت گرفته است که هدف دراز مدت ایران پیوند زدن انقلاب اسلامی اش یا عراق است.
کاندیدای ایران، آیت الله محمود هاشمی شاهرودی، ۶۳ ساله، متولد عراق است، که قریب ده سال قوه قضائیه ایران را رهبری می کرد، و کماکان یک مقام ارشد دولتی باقی مانده است. نمایندگانش با استفاده از پول ایران ماههاست که در عراق از طریق ارائه کمک هزینه های تحصیلی به طلبه ها در بسیاری از حوزه های مذهبی، به ایجاد یک شبکه حمایتی، و پخش اطلاعات در باره او مشغولند. این اقدامات نگرانی هائی را برانگیخته است که ایران تلاش می کند نفوذ هم اینک گسترده خود را در زندگی سیاسی و اقتصادی عراق گسترده تر سازد. سفر اخیر نوری المالکی نخست وزیر عراق به تهران که با ملاقات وی در آنجا با آیت الله شاهرودی همراه بود، نگرانی ها را بیشتر کرده است.
روحانیون در اینجا برای اطلاعات مذهبی آیت الله شاهرودی احترامی در سطح بالا قائلند و این تا حدودی ناشی از آن است که وی نزد آیت الله محمد باقر ال صدر درس خوانده است که در سال ۱۹۸۰ توسط عوامل صدام حسین ترور شد، و اگر هنوز زنده بود پدر زن مقتدا ال صدر روحانی ضد آمريکا هم شناخته می شد. با اینحال روحانیون در نجف ترجیح می دهند شاهد ارتقای یک روحانی دیگر مقیم همینجا به مقام آیت الله العظمائی باشند. بیوگرافی کوتاهی که از آیت الله شاهرودی در اینجا پخش شده است حاوی جزئیاتی از یک عمر فعالیت، حتی در تبعید تا رسیدن به قدرت سیاسی، توام با طرفداری از اسلامی تهاجمی است که بنظر می رسد با سنت های رایج در نجف در تضاد است.
آیت الله شاهرودی در نجف، نزد آیت الله روح الله خمینی رهبر انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ ایران نیز درس خوانده است که در بیوگرافی از وی به عنوان بزرگترین نعمت ارزانی شده به مومنان در این عصر و زمانه یاد می شود. یکی از شاگردان آیت الله شاهرودی، هنگامی که خود در قم تدریس می کرد، حسن نصرالله بود، که فعلا رهبری جنبش ستیزه گر حزب الله شیعه در لبنان را برعهده دارد.