استحکام جایگاه روحانی در ایران پس از تفاهم هسته‌ای
حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران، با سیاستی واقع‌گرایانه در تلاش
برای لغو تحریم‌های سخت و پایان چند دهه دشمنی با غرب از راه بهبود روابط و
تلاش‌های دپیلماتیک، موفق شد جایگاه خود را در داخل ایران مستحکم کند.
ایران و قدرت‌های جهانی پنجشنبه ۲ آوریل به تفاهمنامه‌ای دست یافتند که در آن چارچوب توافق جامع نهایی بر سر برنامه اتمی ایران مشخص شده است؛ گامی که شاید بتواند به ۱۲ سال بحران هسته‌ای ایران پایان دهد.
چنانچه این تفاهمنامه به توافقنامه‌ای جامع در ژوئن آینده بینجامد، به احتمال زیاد روحانی به سرمایه قابل اعتنای سیاسی و مردمی دست یابد تا علیه رقیب های تندرو پیروز شود؛ تندروهایی که مانعی در برابر اجرای وعده‌هایش در اصلاحات سیاسی و اجتماعی می‌شوند.
روحانی ۶۶ ساله، پیش از این هم ریاست هیئت مذاکره کننده اتمی ایران را بر عهده داشت. او نمی‌پذیرد که سیاست واقع‌گرایانه‌اش خیانتی به ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی باشد. روحانی اندکی پس از شکست سخت تندروها در انتخابات سال ۲۰۱۳ و رسیدنش به مقام ریاست جمهوری گفت که معنی میانه‌روی انحراف از ارزش‌ها نیست.
به نظر می‌رسد که روحانی می‌داند پایبندی به وعده‌های انتخاباتی نیازمند زمان است. از این رو گفت که میانه‌روی و اعتدال روشی فعال و نیازمند صبر و حوصله و دوری از جهنم تعصب است.
با این وجود هنوز مانده تا روحانی به همه وعده‌های انتخاباتیش در ایجاد فضای آزاد و تسامح عمل کند و موانع سیاسی و مدنی شدیدی هنوز وجود دارد که بسیاری از ایرانی‌ها را در تنگنا قرار می‌دهد.
سازمان ملل متحد ماه مارس گذشته در گزارشی از اعدام شمار زیادی از زندانیان در ایران خبر داد که برخی از آن‌ها فعال سیاسی یا کودک بودند. این گزارش افزود که روزنامه نگاران به شکلی روتین بازداشت می‌شوند و حقوق زنان و اقلیت‌ها نقض می‌شود.
همچنین میرحسین موسوی و مهدی کروبی دو نامزد معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ ایران بیش از ۴ سال است که در حبس خانگی به سر می‌برند.شمار زیادی هواداران این دو نامزد برپایه وعده‌های روحانی در تلاش برای پایان دادن به حسب خانگی آن‌ها، به او رای دادند.
این پیشرفت بنا به شرایطی ممکن است. از جمله مهمترین آن‌ها ادامه اعتماد آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران به روحانی باشد؛ شخصیتی که فصل الخطاب در مسائل کلان متعلق به کشور از جمله سیاست خارجی است.
سوابق روحانی از دیگر دلایل موقعیت او در ایران است. او در سنی کوچک تحصیلات دینی را آغاز کرد. از مخالفان شاه صابق ایران بود و در سال ۱۹۷۷ نزد آیت الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در تبعیدگاهش در پاریس رفت. پس از به قدرت رسیدن آیت‌الله خمینی، روحانی با برعهده گرفتن مسئولیت‌های حساس، موقعیت خود را در دایره نزدیکان او تقویت کرد.
روحانی پس از حدود یک ماه پس از رسیدن به ریاست جمهوری یعنی در سپتامبر ۲۰۱۳، با باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا تلفنی گفت‌وگو کرد. این عالی‌ترین سطح تماس میان دو کشور در بیش از ۳۰ دهه اخیر است.
در تغییری شگفت انگیز، محافظه کاران ایرانی از جمله آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، با سیاست روحانی موافقت کرده و از آن به «نرمش قهرمانانه» تعبیر کردند.
ناظران عقیده دارند که همراهی با روحانی دلایلی داشت که پیروزی قاطع او در انتخابات ریاست جمهوری از جمله آن‌ها است؛ رویدادی که بازتابی از حجم خشم مردمی به خاطر سال‌ها سوء مدیریت اقتصادی در دولت محمود احمدی نژاد و همچنین حمایت از برنامه اعلام شده روحانی در پایان انزوای ایران بود.
دو ماه پس از آن ایران بر سر برنامه اتمی خود به توافق موقت تاریخی با گروه ۱+۵ دست یافت؛ گروهی که آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت به علاوه آلمان را شامل می‌شود. در آن هنگام ایران با کاهش فعالیت‌های اتمی خود در مقابل تعلیق بخشی از تحریم‌ها موافقت کرد.
روش روحانی نقش بزرگی در موفقیت‌های دپیلماتیک او داشت. او که حقوقدان است و مدرک دکترای خود را از بریتانیا دریافت کرده؛ از سخنان تحریک آمیز احمدی نژاد دور شد.
روحانی همچنین به بلاغت در سخن گفتن شهرت دارد. او شخصیتی کاریزماتیک است که به شکلی فعال در شبکه‌های اجتماعی حضور دارد. بسیار پیش می‌آید که نظرات خود را در باره مسائل جهانی در سایت‌هایی همچون فیس‌بوک و توئیتر می‌نویسد.
انتخاب محمد جواد ظریف به سمت وزیر امور خارجه نیز کفه دیپلماسی را در دولت روحانی سنگین کرد. ظریف دیپلماتی کار کشته است که سال‌ها نماینده ایران در سازمان ملل متحد بود. او همچنین بزرگترین کارشناس تهران در امور نخبه سیاسی آمریکا است.
با این وجود روحانی مذاکرات را از نزدیک زیر نظر گرفت و یک هفته پیش از توافق موقت، با سران فرانسه، بریتانیا، چین و روسیه در تلاشی برای شکستن بن بست، تماس گرفت.
اکنون مذاکرات دو جانبه میان آمریکا و ایران برای بحث بر سر مسائل هسته‌ای و منطقه‌ای به مساله‌ای روتین تبدیل شده است؛ مساله‌ای که می‌تواند در مسیر جامه عمل پوشاندن به وعده روحانی در پایان انزوای ایران و بهبود روابط با جهان باشد.
ایران و قدرت‌های جهانی پنجشنبه ۲ آوریل به تفاهمنامه‌ای دست یافتند که در آن چارچوب توافق جامع نهایی بر سر برنامه اتمی ایران مشخص شده است؛ گامی که شاید بتواند به ۱۲ سال بحران هسته‌ای ایران پایان دهد.
چنانچه این تفاهمنامه به توافقنامه‌ای جامع در ژوئن آینده بینجامد، به احتمال زیاد روحانی به سرمایه قابل اعتنای سیاسی و مردمی دست یابد تا علیه رقیب های تندرو پیروز شود؛ تندروهایی که مانعی در برابر اجرای وعده‌هایش در اصلاحات سیاسی و اجتماعی می‌شوند.
روحانی ۶۶ ساله، پیش از این هم ریاست هیئت مذاکره کننده اتمی ایران را بر عهده داشت. او نمی‌پذیرد که سیاست واقع‌گرایانه‌اش خیانتی به ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی باشد. روحانی اندکی پس از شکست سخت تندروها در انتخابات سال ۲۰۱۳ و رسیدنش به مقام ریاست جمهوری گفت که معنی میانه‌روی انحراف از ارزش‌ها نیست.
به نظر می‌رسد که روحانی می‌داند پایبندی به وعده‌های انتخاباتی نیازمند زمان است. از این رو گفت که میانه‌روی و اعتدال روشی فعال و نیازمند صبر و حوصله و دوری از جهنم تعصب است.
با این وجود هنوز مانده تا روحانی به همه وعده‌های انتخاباتیش در ایجاد فضای آزاد و تسامح عمل کند و موانع سیاسی و مدنی شدیدی هنوز وجود دارد که بسیاری از ایرانی‌ها را در تنگنا قرار می‌دهد.
سازمان ملل متحد ماه مارس گذشته در گزارشی از اعدام شمار زیادی از زندانیان در ایران خبر داد که برخی از آن‌ها فعال سیاسی یا کودک بودند. این گزارش افزود که روزنامه نگاران به شکلی روتین بازداشت می‌شوند و حقوق زنان و اقلیت‌ها نقض می‌شود.
همچنین میرحسین موسوی و مهدی کروبی دو نامزد معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ ایران بیش از ۴ سال است که در حبس خانگی به سر می‌برند.شمار زیادی هواداران این دو نامزد برپایه وعده‌های روحانی در تلاش برای پایان دادن به حسب خانگی آن‌ها، به او رای دادند.
توافق موقت
دستیابی به توافق جامعی در ماه ژوئن می‌تواند به پایان تحریم‌های تجاری و مالی بر ایران بینجامد که اقتصاد این کشور را بسیار تضعیف کرده است. این توافق در مقابل محدودیت‌هایی برای فعالیت‌های هسته‌ای ایران قائل می‌شود که غرب می‌گوید احتمالا در مسیر دستیابی به جنگ‌افزارهای اتمی باشد؛ در حالی که تهران بر صلح آمیز بودن این فعالیت‌ها تاکید دارد.این پیشرفت بنا به شرایطی ممکن است. از جمله مهمترین آن‌ها ادامه اعتماد آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران به روحانی باشد؛ شخصیتی که فصل الخطاب در مسائل کلان متعلق به کشور از جمله سیاست خارجی است.
سوابق روحانی از دیگر دلایل موقعیت او در ایران است. او در سنی کوچک تحصیلات دینی را آغاز کرد. از مخالفان شاه صابق ایران بود و در سال ۱۹۷۷ نزد آیت الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در تبعیدگاهش در پاریس رفت. پس از به قدرت رسیدن آیت‌الله خمینی، روحانی با برعهده گرفتن مسئولیت‌های حساس، موقعیت خود را در دایره نزدیکان او تقویت کرد.
روحانی پس از حدود یک ماه پس از رسیدن به ریاست جمهوری یعنی در سپتامبر ۲۰۱۳، با باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا تلفنی گفت‌وگو کرد. این عالی‌ترین سطح تماس میان دو کشور در بیش از ۳۰ دهه اخیر است.
تغییر لهجه
این تماس اوج تغییر لهجه میان ایران و آمریکا است. روابط میان تهران و واشنگتن پس از سرنگونی نظام شاه در ایران در سال ۱۹۷۹ قطع شد.در تغییری شگفت انگیز، محافظه کاران ایرانی از جمله آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، با سیاست روحانی موافقت کرده و از آن به «نرمش قهرمانانه» تعبیر کردند.
ناظران عقیده دارند که همراهی با روحانی دلایلی داشت که پیروزی قاطع او در انتخابات ریاست جمهوری از جمله آن‌ها است؛ رویدادی که بازتابی از حجم خشم مردمی به خاطر سال‌ها سوء مدیریت اقتصادی در دولت محمود احمدی نژاد و همچنین حمایت از برنامه اعلام شده روحانی در پایان انزوای ایران بود.
دو ماه پس از آن ایران بر سر برنامه اتمی خود به توافق موقت تاریخی با گروه ۱+۵ دست یافت؛ گروهی که آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت به علاوه آلمان را شامل می‌شود. در آن هنگام ایران با کاهش فعالیت‌های اتمی خود در مقابل تعلیق بخشی از تحریم‌ها موافقت کرد.
روش روحانی نقش بزرگی در موفقیت‌های دپیلماتیک او داشت. او که حقوقدان است و مدرک دکترای خود را از بریتانیا دریافت کرده؛ از سخنان تحریک آمیز احمدی نژاد دور شد.
روحانی همچنین به بلاغت در سخن گفتن شهرت دارد. او شخصیتی کاریزماتیک است که به شکلی فعال در شبکه‌های اجتماعی حضور دارد. بسیار پیش می‌آید که نظرات خود را در باره مسائل جهانی در سایت‌هایی همچون فیس‌بوک و توئیتر می‌نویسد.
انتخاب محمد جواد ظریف به سمت وزیر امور خارجه نیز کفه دیپلماسی را در دولت روحانی سنگین کرد. ظریف دیپلماتی کار کشته است که سال‌ها نماینده ایران در سازمان ملل متحد بود. او همچنین بزرگترین کارشناس تهران در امور نخبه سیاسی آمریکا است.
با این وجود روحانی مذاکرات را از نزدیک زیر نظر گرفت و یک هفته پیش از توافق موقت، با سران فرانسه، بریتانیا، چین و روسیه در تلاشی برای شکستن بن بست، تماس گرفت.
اکنون مذاکرات دو جانبه میان آمریکا و ایران برای بحث بر سر مسائل هسته‌ای و منطقه‌ای به مساله‌ای روتین تبدیل شده است؛ مساله‌ای که می‌تواند در مسیر جامه عمل پوشاندن به وعده روحانی در پایان انزوای ایران و بهبود روابط با جهان باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر