دومین فرمان دونالد ترامپ برای محدود ساختن اعطای ویزای آمریکا به ایرانیان و شهروندان پنج کشور دیگر توسط قضات فدرال به حال تعلیق در آمد

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا- تصویر ١٣ مارس ٢٠١٧REUTERS/Kevin Lamarque

تصمیم قاضی دادگاه فدرال هاوائی، «دریک واتسون»، اجرای فرمان رئیس جمهوری آمریکا را در سراسر این کشور به حال تعلیق درآورد. این فرمان قرار بود از نیمه شب چهارشنبه به پنجشنبه به اجرا گذاشته شود. از نظر قاضی فدرال آمریکا اجرای فرمان دونالد ترامپ می‌تواند عامل «زیان‌های جبران ناپذیر» گردد و همین از نظر حقوقی تعلیق آن را ضروری می سازد.

قاضی دادگاه فدرال هاوائی، «دریک واتسون»، در تصمیم ۴۳ صفحه ای خود «هدف قرار دادن پیروان یک مذهب خاص را» ایراد اصلی این فرمان تلقی می کند. قاضی فدرال هاوائی یادآوری می کند که نخستین مادۀ متمم قانون اساسی ایالات متحد آمریکا «وضع هر قانونی را توسط کنگره برای برقراری و یا ممنوعیت و یا جلوگیری از عمل آزادانه به تعالیم یک مذهب» ممنوع کرده است. وی بدرخواست مقامات ایالت هاوائی و نیز یک شاکی خصوصی، به بررسی و ارزیابی این فرمان پرداخت.

تنها چند ساعت پس از اعلام این تصمیم، یک قاضی فدرال دیگر در سیاتل واقع در ایالت واشینگتن در شمال غربی آمریکا نیز به تقاضای تعلیق این فرمان بمدت ١٤ روز در دو ایالت واشینگتن و اوره گون رای موافق داد. از نظر وی نیز این فرمان می تواند موجب «خسارات جبران ناپذیر» گردد.

قاضی فدرال دیگری نیز در گرینبِلت واقع در مریلند باید در همین زمینه به شکایت اتحادیه‌ای از انجمن‌ها و سازمان‌های دفاع از آزادی‌ها و پناهندگان رسیدگی کند.

اتحادیۀ آمریکائی آزادی‌های مدنی که خود یکی از شاکیان در گرینبِلت محسوب می شود، پس از اعلام تصمیم قاضی هاوائی از اینکه «قانون اساسی آمریکا یکبار دیگر مانع اجرای فرمان شرم آور و توهین آمیز ترامپ شده است» ابراز خرسندی کرد.

وکیل مدافع دولت در برابر قضات گفت که فرمان تازه «هیچ تفاوتی میان مذاهب و پیروان آنها نمی گذارد». فرمان دوم دونالد ترامپ ورود کلیۀ پناهندگان و مهاجران را به خاک آمریکا موقتاً ممنوع می کند و اعطای ویزا به شهروندان شش کشور ایران، سوریه، سومالی، سودان، لیبی و یمن را برای مدت ٩٠ روز ممنوع می سازد. در فرمان پیشین شهروندان عراق نیز مشمول همین محدودیت‌ها می‌شدند. بعلاوه شهروندان هفت کشور حتی با داشتن ملیّت دوگانه، ویزای معتبر آمریکا و یا کارت اقامت معتبر نیز اجازه ورود به آمریکا نداشتند.

دونالد ترامپ که برای دفاع از طرح دیگر خود برای تغییر برنامۀ بیمۀ سلامتی موسوم به «اوباما کِیر» در «نشویل» در ایالت «تنِسی» بسر می بُرد با قرائت قانونی که به رئیس جمهوری اجازه می دهد در این زمینه اخذ تصمیم کند، گفت برای اجرائی کردن فرمان خود تا آخر پیش خواهد رفت. منظور وی ارجاع این تصمیم قضائی به یک دادگاه تجدید نظر و سپس دیوان عالی کشور ایالات متحد آمریکاست.

دونالد ترامپ تصمیم قاضی فدرال را «ناصواب» خواند و آنرا «سوء استفادۀ بیسابقه» توصیف کرد. وی گفت «قانون به رئیس جمهوری اجازه می دهد مهاجرت به این کشور را اگر به زیانِ منافع ملّی باشد، به حال تعلیق در آورد».

وی در این زمینه به قانونی مصوب سال ١٩٥٢ اشاره دارد که بر اساس آن رئیس جمهوری می تواند با برقراری محدویت‌هائی از ورود خارجیانی که حضور آنان در آمریکا به منافع ملّی زیان میرسانند، جلوگیری کند. این محدودیت ها با این حال نمی تواند با اصول قان.ن اساسی آمریکا مغایرت داشته باشد.

دونالد ترامپ و اعضای دولت او، بویژه وزیر امور خارجه، رکس تیلرسون، وزیر دادگستری، جف سشنز و وزیر امنیت داخلی، جان کلی، اجرای این فرمان را برای تامین امنیّت ملّی اجتناب ناپذیر توصیف کرده بودند. تعلیق این حکم توسط قضات فدرال، شکست قضائی تازه‌ای برای دونالد ترامپ محسوب می شود.