آیا آمریکا قادر به گسستن پیوندهای ایران و روسیه خواهد بود؟
آیا روابط میان مسکو و تهران علیرغم تفاوت‌های استراتژیک و گاه تضاد
منافع میان دو کشور به سادگی قابل گسستن است؟ در پاسخ به این سوال روزنامه
«واشینگتن پست» روز سه‌شنبه 11 سبتامبر مقاله‌ای به قلم "Ishaan Tharoor"
منتشر کرده که در آن آمده است:
در اولین هفته‌‌های آغاز به کار دولت دونالد ترامپ در آمریکا، بعضی از مقامات عالیرتبه این کشور طرح جدیدی را پیشنهاد کردند: «روابط خوب دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا با مسکو می تواند باعث جدایی روسیه و ایران، دو متحد اصلی بشار اسد از یکدیگر شود».
در ماه فوریه یک مقام عالیرتبه دولت ترامپ به جی سالومون خبرنگار والستریت ژورنال درباره این «استراتژی نوظهور» گفت: «اگر بشود شکافی میان روسیه و ایران انداخت، ما حاضریم آن را بررسی کنیم».
به نوشته روزنامه آمریکایی واشنگتن پست، چند هفته بعد معلوم شد آمریکا نه مهارت دیپلماتیک و نه شرایط میدانی لازم برای ایجاد چنین شکافی ندارد. حمله هوایی هفته گذشته آمریکا به سوریه تنش میان آمریکا و روسیه را افزایش داد. هدف از این حمله دادن «پیام» به بشار اسد و متحدانش بود که آمریکا دیگر استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه غیرنظامیان را تحمل نخواهد کرد، اما این حمله باعث حلقه زدن حامیان اسد بر گرد او هم شده است.
مرکز فرماندهی مشترک که کار هماهنگی میان نیروهای روسیه و ایران و همچنین شبه‌نظامیانی که برای رژیم اسد می‌جنگند را انجام می‌دهد، روز یکشنبه 9 آوریل در بیانیه‌ای اعلام کرد ایالات متحده آمریکا با بمباران پایگاه هوایی دولت سوریه از «خط قرمزها» عبور کرده است.
در این بیانیه آمده است: «تهاجم آمریکا در سوریه عبور از خط قرمزهاست. از این به بعد ما با هر مهاجم یا نقض کننده خط قرمزها با قدرت برخورد می‌کنیم و آمریکا می داند که ما توانایی این کار را داریم». ارتش روسیه هم خط تماس خود با نیروهای آمریکایی را قطع کرده است. دو کشور از این خط تماس برای جلوگیری از برخورد هواپیماهایشان در آسمان سوریه استفاده می‌کردند.
اگرچه به نظر می‌رسد که این یک حرکت نمادین باشد، مقامات عالیرتبه ایران و روسیه درباره حمله آمریکا با یکدیگر مشورت کردند. تعجب‌آور نیست که آنها حاضر به تغییر استراتژی خود در سوریه نشده‌اند.
در همین حال، واشنگتن فشارهای کلامی خود بر روسیه را افزایش داده است. مک مستر، مشاور امنیت ملی ترامپ روز دوشنبه به شبکه خبری فاکس نیوز گفت: «گمان می‌کنم باید از روسیه بپرسیم اگر در آن پایگاه هوایی در سوریه مستشار نظامی دارد، پس چطور از آمادگی نیروی هوایی سوریه برای حمله مرگبار با سلاح‌های شیمیایی بی‌خبر بود؟» او گفت روسیه احتمالا از حمله با سلاح‌های شیمیایی هفته گذشته اطلاع داشته است، موضوعی که مسکو آن را تکذیب می‌کند.
به این ترتیب سفر هفته جاری رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا به مسکو احتمالا دشوار خواهد بود. کارل مورلو، خبرنگار واشنگتن پست می‌گوید تیلرسون در این سفر بازهم تلاش خواهد کرد تا به مسکو برای فاصله گرفتن از اسد فشار بیاورد، اگرچه شانس زیادی برای موفقیت ندارد.
ساموئل چاراپ، تحلیلگر مسائل روسیه در موسسه راند به مورلو گفت: «این مثل دوش آب سرد است. حتی اگر در پشت درهای بسته عملگرایانه با مسائل برخورد کنند، در ظاهر نشان می‌دهند که در مورد سوریه اختلاف دارند. ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه نمی‌خواهد حالتی دوستانه با وزیر خارجه آمریکا داشته باشد».
الکس وطنخواه، متخصص مسائل ایران در موسسه خاورمیانه در واشنگتن گفت: «فکر جدا کردن روسیه از ایران حتما کنار گذاشته نشده، اما بی تردید نتیجه عکس داده است».
از هرنظر ایران و روسیه متحد طبیعی یکدیگر نیستند. مسائل بسیاری آنها را از هم جدا می‌کند که از جمله آن، صدها سال رقابت تاریخی است. هردو کشور صادر کننده انرژی هستند و در بازارهای مشترکی رقابت دارند. هر دو دولت خواهان تسلط ژئوپلتیک بر خاورمیانه هستند. با توجه به گرایش رهبران روسیه به نوعی از مسیحیت ملی‌گرا، اتحاد جمهوری اسلامی و روسیه محدودیت‌هایی دارد.
محسن میلانی تحلیلگر مسائل ایران سال گذشته در مصاحبه با نشریه «فارین افیرز» گفت: «روسیه به آن‌چه که ایران محور مقاومت می‌‌خواند هیچ علاقه‌ای ندارد، گستره‌ای از نیروهای شیعه که از ایران تا عراق و سوریه و لبنان کشیده شده است. روسیه می‌خواهد به قدرت بزرگ در خاورمیانه تبدیل شود، پس نمی‌تواند کشورهای سنی مذهب را از خود برنجاند. روسیه به دشمنی با اسراییل هم علاقه‌ای ندارد. در اصل روابط اسراییل و روسیه کاملا دوستانه است».
اما روسیه و ایران برای حمایت از اسد به یکدیگر نیاز دارند. وطنخواه یکی دیگر از تحلیلگران مسائل ایران در این باره می‌گوید: «دشمنی با آمریکا آنها را به هم نزدیک کرده است».
آنا بورشچوسکایا تحلیلگر مسائل سیاسی به موسسه سیاست‌های خاورنزدیک در واشنگتن گفت: «در حال حاضر ایجاد شکاف میان روسیه و ایران کار مشکلی است. موارد مشترک بسیاری آنها را به هم نزدیک کرده است». به نظر می‌رسد بعد از حوادث چند روز گذشته پیوند آنها محکم‌تر هم شده باشد.
در اولین هفته‌‌های آغاز به کار دولت دونالد ترامپ در آمریکا، بعضی از مقامات عالیرتبه این کشور طرح جدیدی را پیشنهاد کردند: «روابط خوب دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا با مسکو می تواند باعث جدایی روسیه و ایران، دو متحد اصلی بشار اسد از یکدیگر شود».
در ماه فوریه یک مقام عالیرتبه دولت ترامپ به جی سالومون خبرنگار والستریت ژورنال درباره این «استراتژی نوظهور» گفت: «اگر بشود شکافی میان روسیه و ایران انداخت، ما حاضریم آن را بررسی کنیم».
به نوشته روزنامه آمریکایی واشنگتن پست، چند هفته بعد معلوم شد آمریکا نه مهارت دیپلماتیک و نه شرایط میدانی لازم برای ایجاد چنین شکافی ندارد. حمله هوایی هفته گذشته آمریکا به سوریه تنش میان آمریکا و روسیه را افزایش داد. هدف از این حمله دادن «پیام» به بشار اسد و متحدانش بود که آمریکا دیگر استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه غیرنظامیان را تحمل نخواهد کرد، اما این حمله باعث حلقه زدن حامیان اسد بر گرد او هم شده است.
مرکز فرماندهی مشترک که کار هماهنگی میان نیروهای روسیه و ایران و همچنین شبه‌نظامیانی که برای رژیم اسد می‌جنگند را انجام می‌دهد، روز یکشنبه 9 آوریل در بیانیه‌ای اعلام کرد ایالات متحده آمریکا با بمباران پایگاه هوایی دولت سوریه از «خط قرمزها» عبور کرده است.
در این بیانیه آمده است: «تهاجم آمریکا در سوریه عبور از خط قرمزهاست. از این به بعد ما با هر مهاجم یا نقض کننده خط قرمزها با قدرت برخورد می‌کنیم و آمریکا می داند که ما توانایی این کار را داریم». ارتش روسیه هم خط تماس خود با نیروهای آمریکایی را قطع کرده است. دو کشور از این خط تماس برای جلوگیری از برخورد هواپیماهایشان در آسمان سوریه استفاده می‌کردند.
اگرچه به نظر می‌رسد که این یک حرکت نمادین باشد، مقامات عالیرتبه ایران و روسیه درباره حمله آمریکا با یکدیگر مشورت کردند. تعجب‌آور نیست که آنها حاضر به تغییر استراتژی خود در سوریه نشده‌اند.
در همین حال، واشنگتن فشارهای کلامی خود بر روسیه را افزایش داده است. مک مستر، مشاور امنیت ملی ترامپ روز دوشنبه به شبکه خبری فاکس نیوز گفت: «گمان می‌کنم باید از روسیه بپرسیم اگر در آن پایگاه هوایی در سوریه مستشار نظامی دارد، پس چطور از آمادگی نیروی هوایی سوریه برای حمله مرگبار با سلاح‌های شیمیایی بی‌خبر بود؟» او گفت روسیه احتمالا از حمله با سلاح‌های شیمیایی هفته گذشته اطلاع داشته است، موضوعی که مسکو آن را تکذیب می‌کند.
به این ترتیب سفر هفته جاری رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا به مسکو احتمالا دشوار خواهد بود. کارل مورلو، خبرنگار واشنگتن پست می‌گوید تیلرسون در این سفر بازهم تلاش خواهد کرد تا به مسکو برای فاصله گرفتن از اسد فشار بیاورد، اگرچه شانس زیادی برای موفقیت ندارد.
ساموئل چاراپ، تحلیلگر مسائل روسیه در موسسه راند به مورلو گفت: «این مثل دوش آب سرد است. حتی اگر در پشت درهای بسته عملگرایانه با مسائل برخورد کنند، در ظاهر نشان می‌دهند که در مورد سوریه اختلاف دارند. ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه نمی‌خواهد حالتی دوستانه با وزیر خارجه آمریکا داشته باشد».
الکس وطنخواه، متخصص مسائل ایران در موسسه خاورمیانه در واشنگتن گفت: «فکر جدا کردن روسیه از ایران حتما کنار گذاشته نشده، اما بی تردید نتیجه عکس داده است».
از هرنظر ایران و روسیه متحد طبیعی یکدیگر نیستند. مسائل بسیاری آنها را از هم جدا می‌کند که از جمله آن، صدها سال رقابت تاریخی است. هردو کشور صادر کننده انرژی هستند و در بازارهای مشترکی رقابت دارند. هر دو دولت خواهان تسلط ژئوپلتیک بر خاورمیانه هستند. با توجه به گرایش رهبران روسیه به نوعی از مسیحیت ملی‌گرا، اتحاد جمهوری اسلامی و روسیه محدودیت‌هایی دارد.
محسن میلانی تحلیلگر مسائل ایران سال گذشته در مصاحبه با نشریه «فارین افیرز» گفت: «روسیه به آن‌چه که ایران محور مقاومت می‌‌خواند هیچ علاقه‌ای ندارد، گستره‌ای از نیروهای شیعه که از ایران تا عراق و سوریه و لبنان کشیده شده است. روسیه می‌خواهد به قدرت بزرگ در خاورمیانه تبدیل شود، پس نمی‌تواند کشورهای سنی مذهب را از خود برنجاند. روسیه به دشمنی با اسراییل هم علاقه‌ای ندارد. در اصل روابط اسراییل و روسیه کاملا دوستانه است».
اما روسیه و ایران برای حمایت از اسد به یکدیگر نیاز دارند. وطنخواه یکی دیگر از تحلیلگران مسائل ایران در این باره می‌گوید: «دشمنی با آمریکا آنها را به هم نزدیک کرده است».
آنا بورشچوسکایا تحلیلگر مسائل سیاسی به موسسه سیاست‌های خاورنزدیک در واشنگتن گفت: «در حال حاضر ایجاد شکاف میان روسیه و ایران کار مشکلی است. موارد مشترک بسیاری آنها را به هم نزدیک کرده است». به نظر می‌رسد بعد از حوادث چند روز گذشته پیوند آنها محکم‌تر هم شده باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر